Ιστορία της Κύπρου

 

1.  Να αναφέρετε τους λόγους και την αφορμή της κατάληψης της Κύπρου από τους Ρωμαίους;

Συνέπειες.

 

1. Οι Ρωμαίοι είχαν σοβαρότατους λόγους, στρατιωτικούς, οικονομικούς και πολιτικούς, για τους οποίους ήθε­λαν να καταλάβουν την Κύπρο.

-Η Ρωμαϊκή Αυ­τοκρατορία ήταν η μεγαλύτερη δύναμη της Μεσογείου. Η στρα­τηγική θέση της Κύπρου θα της επέτρεπε να ελέγχει και να διατηρεί την κυριαρχία της στην Εγγύς Ανατολή.

-Η Ρώμη, λόγω των συνεχών πολέμων, αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα και η δή­μευση της περιουσίας του Κύπριου βασιλιά θα απέφερε σημαντικά έσοδα στα άδεια ταμεία του κράτους.

 -Ο χαλκός και τα άλλα ορυκτά, τα διάφορα προϊόντα, η άφθονη ξυλεία που διέθετε το νησί, θα πρό­σφεραν πολλά οικονομικά οφέλη στους Ρωμαίους.

 

      Συνέπειες. Ο πρώτος διοικητής της Κύπρου Κάτωνας δήμευσε τη
βασιλική περιουσία. Τα χρήματα μεταφέρθηκαν στη Ρώμη και κατασπαταλήθηκαν στους εμφυλίους πολέμους. Την πολιτική της
στυγνής  εκμετάλλευσης και της οικονομικής απομύζησης εφάρ-­
μοσαν όλοι σχεδόν οι διοικητές που υπηρέτησαν στην Κύπρο.

-Επέ­βαλαν βαριά φορολογία στους κατοίκους, οι οποίοι έγιναν θύματα
των Ρωμαίων κεφαλαιούχων, που  δάνειζαν με υπέρογκους τόκους.
-
Ακόμα ρωμαϊκός στρατός στρατοπέδευε στις πόλεις κατά τη διάρ­-
κεια του χειμώνα, δημιουργώντας με την παρουσία του τεράστια
προβλήματα στους κατοίκους, που ήταν επιπλέον υποχρεωμένοι να
πληρώνουν για τη συντήρηση του.

      -Η άφθονη ξυλεία, που διέθετε το νησί, χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή πλοίων, με συνακόλουθη επίπτωση τη δασική αποψίλωση  του νησιού.

 

 

2.  «Κοινόν  των  Κυπρίων»: α)  Τι ήταν  και  ποιες οι αρμοδιότητες  του;

β) Ποια  η  συμβολή  του  για  τον  Ελληνισμό τ ης Κύπρου;                (σελ.58)

 

        2. Το "Κοινόν των Κυπρίων", ήταν παγκύπρια θρησκευτική οργάνωση, που είχε την ευθύνη για την προετοιμασία και πραγματοποίηση των τε­λετών που αφορούσαν τη λατρεία της Αφροδίτης, των διαφόρων άλλων θεών και του αυτοκράτορα. Στις αρμοδιότητες του ήταν και η απόδοση τιμών σε ευεργέτες του, αυτοκράτορες, διοικητές, αρ­χιερείς, γυμνασιάρχους κ.ά.. Είναι αξιοσημείωτο ότι το "Κοινόν" απέκτησε το δικαίωμα να κόβει χάλκινα νομίσματα, ενώ τα ασημένια και τα χρυσά ανήκαν στην αρμοδιότητα της κεντρικής κυβέρνησης του Ρωμαϊκού Κράτους,

 

Το ·'Κοινόν των Κυπρίων" με τη μεγάλη θρησκευτική και πολιτιστική ισχύ που διέθετε, καθώς και με την πολιτική και οικονομική δύναμη που απέκτησε, δημιούργησε ισχυρούς και σταθερούς ηθικούς, οι­κονομικούς, πολιτικούς και πολιτιστικούς δεσμούς μεταξύ των Ελλήνων της Κύπρου και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ενότητας και της ταυτότητας τους.

 

 

3.  Ποιοι άλλοι δημοκρατικοί θεσμοί διατηρήθηκαν στην Κύπρο στα χρόνια της Ρωμαιοκρατίας;

(απλή αναφορά)

 

3. Άλλοι δημοκρατικοί θεσμοί που διατηρήθηκαν στην Κύπρο στα χρόνια της ρωμαιοκρατίας ήταν ο Δήμος , η Βουλή και η Γερουσία.

 

 

 

 

 

 

 

4.  Να αναφέρετε τα σπουδαιότερα θέατρα της Ρωμαϊκής εποχής στην Κύπρο. Για ποιους σκοπούς χρησιμοποιούνταν;

 

4.  Τα σημαντικότερα θέατρα που σώζονται σήμερα είναι εκείνα της Σαλαμίνας, των Σόλων και του Κουρίου και χρησιμοποιούνταν για διάφορες γιορτές, δραματικούς αγώνες και θηριομαχίες.

 

5. Τι ήταν τα Ασκληπιεία;

5. Τα Ασκληπιεία ήταν ναοί αφιερωμένοι στο θεό της ιατρικής Ασκληπειό και λειτουργούσαν και ως   θεραπευτήρια.Παρουσιάζουν   ιδιαίτερο   ενδιαφέρον   γιατί   καταδεικνύουν  τη   μεγάλη  ανάπτυξη  της  ιατρικής  επιστήμης  στην Κύπρο.

 

 

6.      Ποια προνόμια παραχώρησε ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ζήνωνας στον αρχιεπίσκοπο Κύπρου Ανθέμιο και ποια η σημασία τους για την Κυπριακή Εκκλησία;                                           (σελ.70)

6.  Ο Ζήνωνας παραχώρησε στον αρχιεπίσκοπο Ανθέμιο και τους διαδόχους του αυτοκρατορικά προ­νόμια: να υπογράφουν με κόκκινο μελάνι, να φορούν κόκκινο μανδύα κατά τις επίσημες τελετές και να φέρουν βασιλικό σκήπτρο αντί τη συνηθισμένη ποιμαντορική ράβδο.

•     Η αναγνώριση του αυτοκέφαλου ήταν αποφασιστικής σημασίας γιατί απέκοψε την Εκκλησία της Κύπρου από την Ανατολή, όπου επικρατούσαν οι αιρέσεις με αποτέλεσμα να διατηρήσει αμόλυντη
την ορθόδοξη πίστη. Η παραχώρηση των προνομίων πρόσφερε κύρος στην Εκκλησία, απαραίτητο για να αντιμετωπίσει τις επιβουλές. Υποδήλωνε ακόμα τη δυνατότητα του Αρχιεπισκόπου να
ασκεί κοσμική εξουσία.

 

 

 

 

 

7.Αραβικές επιδρομές στην Κύπρο: α)   Αίτια   β) Συνέπειες

 

7.  Τα αίτια.

-Οι Άραβες για να επιταχύνουν τις βλέψεις τους για παγκόσμια κυριαρχία έπρεπε να διεκδικήσουν από τους Βυζαντινούς και τη ναυτική κυριαρχία. Η Κύπρος θα μπορούσε να βοηθήσει στην πραγματοποίηση αυτού του στόχου.

-Έτσι η Κύπρος δε θα χρησιμοποιείτο ως ορμητήριο από τους Βυζαντινούς και θα  μετατρεπόταν σε αραβική ναυτική βάση για επιθέσεις εναντίον των Βυζαντινών εδαφών στη Μ. Ασία.

-Τα άφθονα ακόμα προϊόντα της θα εφοδίαζαν τον αραβικό στρατό,

-ενώ η ξυλεία του νησιού θα συνέβαλλε στη ναυπήγηση ισχυρού στόλου.

 

          Συνέπειες.

-Η γεωργική παραγωγή περιορίστηκε,

-το εμπόριο δε διεξαγόταν ομαλά,

-οι μεγάλες πόλεις καταστράφηκαν,

-η φορολογία αυξήθηκε,

-ο αριθμός των κατοίκων μειώθηκε,

- ενώ ο φόβος και η ανασφάλεια κυριαρχούσε στις καρδιές τους.

- Η πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία περιορίστηκε.

 - Παρόλα αυτά η θρησκευτική πίστη και το εθνικό φρόνημα του λαού δεν κάμφθηκε.

 

9.  α) Γιατί οι  Κομνηνοί  θωράκισαν αμυντικά τη βόρεια Κύπρο;

β) Ποια κάστρα έκτισαν, για να υλοποιήσουν το στόχο τους;                                               

          . Οι Κομνηνοί ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για την άμυνα του νησιού. γιατί  η Κύπρος αποτελούσε, μετά την οριστική κατάληψη της Μ. Ασίας από τους μουσουλμάνους, το προχωρημένο φυλάκιο του Βυζαντίου. Έπρεπε λοιπόν να το οχυρώσουν.

          Β. Έκτισαν έτσι στην οροσειρά του Πενταδάκτυλου τα κάστρα του Αγ. Ιλαρίωνα, του Βουφαβέντο και της Καντάρας, με σκοπό να ελέγχεται όλη η βόρεια ακτή του νησιού και να προστατεύεται η πρωτεύουσα από επιθέσεις από το βορρά.
Το κάστρο της Κερύνειας θα εμπόδιζε την απόβαση του εχθρού στο
νησί και θα προστάτευε το λιμάνι της πόλης.

 

10.Τι  ήταν οι  κατεπάνω;

10.  Κατεπάνω: ετυμολογείται από το κατά και επάνω. Αρχικά δήλωνε τον αρχηγό ναυτικής μονάδας και αργότερα τον ανώτατο στρατιωτικό διοικητή της περιφέρειας.

 

 

11.      Τι γνωρίζετε για τις αποστασίες; Ποιες ήταν οι βασικές αιτίες που τις προκάλεσαν

          11. Κατά την Κυρίως Βυζαντινή  περίοδο η ειρήνη διαταράχθηκε από αποστασίες βυζαντινών διοικητών, οι οποίοι προσπάθησαν να ανακηρύξουν την Κύπρο   ανεξάρτητο   κράτος. 

           Βασικές  αιτίες  των   επαναστάσεων αυτών ήταν η αντιστρατιωτική πολιτική των αυτοκρατόρων - σε μια περίοδο που η αυτοκρατορία αντιμετώπιζε εχθρικές   επιθέσεις

           - οι προσωπικές φιλοδοξίες των διοικητών και η αντίθεση τους στο συγκεντρωτικό σύστημα της Κωνσταντινούπολης,

          - καθώς και η δυ­σαρέσκεια των κατοίκων για τη βαριά φορολογία, που επέβαλλαν ανέντιμοι βυζαντινοί αξιωματούχοι.

          Η πρώτη αποστασία εκδηλώθηκε από τον κατεπάνω Θεόφιλο Ερωτικό το 1042 και η δεύτερη πενήντα χρόνια .αργότερα από τον κατεπάνω Ραψομάτη. Για τρίτη φορά το νησί αναστατώθηκε όταν ο Ισαάκιος Κομνηνός σφετερίστηκε την εξουσία και κυβέρνησε τυραννικά για έξι χρόνια (1185 - 1191 μ.Χ.).

 

 

12.. Ποιο ρόλο διαδραμάτισαν τα μοναστήρια στην Κυρίως Βυζαντινή Εποχή; Τι φανερώνει ο μεγάλος αριθμός τους;

 

12.  Τα μοναστήρια διαδραμάτισαν αποφασιστικό ρόλο στη θρη­σκευτική ζωή των Κυπρίων και επηρέασαν την κοινωνική, οικονομική και πολιτική ιστορία της Κύπρου. Λειτούργησαν ως πνευματικά κέ­ντρα και στις μεγάλες τους βιβλιοθήκες γίνονταν αντιγραφές χει­ρογράφων. Στήριξαν την ορθοδοξία και εξυπηρέτησαν τους στρατιωτικούς σκοπούς των βυζαντινών γιατί ήταν κτισμένα σε επίκαιρα σημεία και χρησίμευαν ως παρατηρητήρια.

 

. Η ίδρυση αρκετών μοναστηριών  καταδεικνύει ότι στο νησί άκμασε ο μοναχισμός και ότι το θρησκευτικό αίσθημα του λαού ήταν έντονο.